“Piriformis” – taką nazwę w języku łacińskim nosi mięsień gruszkowaty niesłusznie posądzany za źródło dolegliwości bólowych w okolicy pośladka i dolnego odcinka pleców. U 15% populacji nerw kulszowy przechodzi przez mięsień gruszkowaty, a u reszty sąsiaduje on z nerwem kulszowym. Przyczep początkowy mięśnia gruszkowatego umieszczony jest na kości krzyżowej, a przyczep końcowym mieści się na kości udowej. Mięsień ten może mieć wpływ na nerw kulszowy i uciskać go powodując dolegliwości bólowe na jego przebiegu w sytuacji gdy nerw kulszowy przechodzi przez mięsień gruszkowaty.
Należy również zaznaczyć, że ból w okolicy pośladka może pochodzić również z:
- Kręgosłupa lędźwiowego.
- Stawu krzyżowo-biodrowego.
- Konfliktu panewkowo-udowego (ischiofemoral impingement) i / albo naderwania mięśnia półbłoniastego.
- Naderwania ścięgna mięśnia z grupy kulszowo goleniowej i / albo naderwania przyczepu więzadła krzyżowo-guzowego.
- Podrażnienia nerwu sromowego.
- Mięśnia o nazwie zasłaniacz wewnętrzny.
- Tendinopatii mięśnia przywodziciela wielkiego lub naderwania.
- Zapalenia kaletki krętarza większego.
- Tendinopatii mięśnia pośladkowego wielkiego.
- Chromania przestankowego (gluteus maximus).
- Tylnego konfliktu panewkowo-udowego i / albo rozerwania obrąbka tylnego.
- Zespołu biodrowo – kręgosłupowego (hip – spine syndrom).
Dlatego też eksperci wolą nazwę Syndrom Głębokiego Bólu Pośladka (syndrome deep gluteus) niż Zespół Mięśnia Gruszkowatego. Tymczasem przykładowo tylko 6-8% osób z dolegliwościami bólowymi tego typu może mieć ból pochodzący z przepukliny krążka międzykręgowego lub ze zwężenia kanału kręgowego kręgosłupa lędźwiowego.
W 2018 roku przebadano 1039 osób, którym wykonano rezonans magnetyczny biodra. U 20% przebadanych osób stwierdzono ułożenie nerwu kulszowego, które było bardziej podatne na ucisk przez mięsień gruszkowaty. Badacze nie znaleźli u osób z taką diagnozą zależności pomiędzy dolegliwościami bólowymi a przejściem nerwu kulszowego przez mięsień gruszkowaty.
Zwykle przy ucisku nerwu występują następujące objawy: igiełki, kłucie, utrata czucia i siły. Ból pochodzenia nerwowego jest odczuwany w postaci pieczenia, prądu albo strzału i zwykle jest dość głęboki.
Jeżeli jest to problem o charakterze skróconych/ słabych/ napiętych czy rozciągniętych mięśni należy odpowiednio:
- rozciągnąć/rozmasować piłeczką/ucisnąć
- wzmocnić
- udać się do specjalisty.
Musimy pamiętać, że wraz z wiekiem zwiększa się prawdopodobieństwo różnych chorób mogących objawiać się dolegliwościami bólowymi w okolicy pośladka. Dlatego też zachęcałbym skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu w celu wykluczenia innych chorób mogących powodować dolegliwości bólowe, tj. choroby reumatyczne, metaboliczne nowotworowe i inne.